Strona głównaStrona głównaseparatorKursyseparatorOrtograficzna Odyseja Neuronów

Ortograficzna Odyseja Neuronów

Istnieje duże ryzyko, że jeśli nie podejmie się odpowiednich kroków w sprawie pogorszających się kompetencji ortograficznych uczniów, to w przeciągu następnych kilkunastu lat umiejętność poprawnego pisania będzie wyłącznie domeną nielicznych elit.

Ortografia wcale nie musi kojarzyć się tylko ze żmudnymi ćwiczeniami i skomplikowanymi regułami. Teoria inteligencji wielorakich pokazuje, że istnieje wiele form umysłowej aktywności, mogących aktywizować uczniów. Możliwe jest wykorzystywanie do nauki obu półkul mózgowych: lewej, odpowiedzialnej za myślenie logiczne, sekwencyjne oraz zdolności matematyczne i językowe, oraz prawej, która odpowiada za myślenie obrazem, wyobraźnię, kreatywność i działania spontaniczne. Mając na uwadze złożoność ludzkiego umysłu można uczynić proces nauki bardziej atrakcyjnym oraz przyczynić się do wszechstronnego rozwoju uczniów.

W nauczaniu ważne jest stworzenie sytuacji sprzyjającej odnoszeniu sukcesów; pomaga tu wykorzystanie inteligencji wielorakich. W kursie pn. Ortograficzna Odyseja Neuronów wykorzystywane są rozmaite rodzaje ćwiczeń angażujących różne typy inteligencji. Tutaj zaprezentujemy tylko przykłady.

Często jest tak, że poszczególne ćwiczenia angażują więcej niż jedną inteligencję, a im więcej zaangażowanych obszarów i form aktywności, tym lepiej. Jednak ze względu na porządek i przejrzystość, ćwiczenia podzielono pod względem najbardziej dominujących sfer.

 

dziewczyna z zeszytami

Najczęściej wykorzystywanym rodzajem inteligencji w nauczaniu ortografii jest inteligencja słowna. Nie należy sprowadzać tego rodzaju aktywności do zwykłych ćwiczeń polegających na przepisywaniu lub uzupełnianiu. Zamiast tego, możemy:

  • układać i rozwiązywać krzyżówki,
  • grać w gry słowne,
  • tworzyć historyjki, wykorzystując konkretne wyrazy,
  • układać i rozwiązywać rebusy,
  • czytać i pisać wiersze
  • pisać ze słuchu i pamięci,
  • wyszukiwać wyrazy w słownikach i tekstach

Innym bardzo ważnym w nauczaniu ortografii rodzajem inteligencji jest inteligencja wizualnoprzestrzenna. Robert Dilts, współtwórca programowania neurolingwistycznego (NLP) poddał analizie sztukę poprawnego pisania. Po zbadaniu osób piszących bezbłędnie, Dilts odkrył, że kluczem do tej umiejętności jest wzrokowa strategia zapamiętywania wyrazów. Polega to na tym, że przypominając sobie pisownię danego wyrazu, wizualizuje się go w myślach. Dlatego właśnie istotnym jest, aby podczas nauczania ortografii zadbać o jak najwięcej wzrokowych spostrzeżeń. Ważne jest również tworzenie obrazów, które wspomogą zapamiętanie pisowni danych wyrazów. Ćwiczenia na ten typ inteligencji to, np.:

  • rysowanie plakatów,
  • wizualizacja wyrazów,
  • ilustrowanie wyrazów,
  • piktogramy,
  • gra w memory,
  • mapy myśli,
  • korzystanie z grafiki komputerowej,
  • odszyfrowywanie/szyfrowanie wyrazów,
  • wyszukiwanie wyrazów na podstawie określonej cechy wizualnej (np. kształt, kolor),
  • wykreślanki,
  • rysowanie diagramów, tabelek.

baner ortografia

Chociaż wydawać by się mogło, że inteligencja logiczno-matematyczna nie jest wcale związana z umiejętnością poprawnego pisania, również i ją można wykorzystać w procesie ćwiczeń kompetencji ortograficznych. Ćwiczenia angażujące ten typ to np.:

  • rozwiązywanie zagadek logicznych,
  • tworzenie poszczególnych kategorii,
  • klasyfikowanie pojęć z określoną trudnością,
  • liczenie słów,
  • tworzenie algorytmów reguł pisowni.

Kolejnym typem inteligencji, który może okazać się przydatny w nauczaniu ortografii, jest inteligencja muzyczna. Znany jest powszechnie pozytywny wpływ odpowiednio dobranej muzyki na efektywność nauki. Łatwiej jest też nauczyć się piosenek niż wierszy lub prozy. Ćwiczenia pozwalające wykorzystać inteligencję muzyczną to np.:

  • rytmiczne wypowiadanie wyrazów,
  • śpiewanie piosenek ortograficznych,
  • wyklaskiwanie wyrazów,
  • wymyślanie melodii do wierszyków ortograficznych,
  • zapamiętywanie wyrazów słuchanych na tle muzyki,
  • tworzenie i wyszukiwanie rymów,
  • relaksacja przy muzyce.

dziewczyna z zeszytem

Ruch w polskiej szkole nie jest zwykle wykorzystywany poza lekcjami wychowania fizycznego. Istnieje jednak grupa ludzi, którzy najlepiej przyswajają nowe informacje właśnie przez system kinestetyczny, tzn. ruchowy. Osoby takie (np. cierpiący na dysleksję) zwykle nie korzystają za wiele z normalnych lekcji, potrzebują one ruchu, dotyku. Ćwiczenia angażujące ten typ inteligencji w procesie nauki ortografii to:

  • wyścigi ortograficzne,
  • zabawy wymagające refleksu,
  • włączanie ruchu do zapamiętywania słów z określoną trudnością,
  • pantomima,
  • rozpoznawanie dotykiem danych przedmiotów,
  • pisanie wyrazów różnymi częściami ciała,
  • pisanie wyrazów na ciele,
  • żonglowanie,
  • gimnastyka podczas przerwy w trakcie pracy umysłowej.

Istnieją osoby, które nie lubią uczyć się w pojedynkę – są to ludzie z dobrze rozwiniętą inteligencją interpersonalną. Przydatne dla nich ćwiczenia to np.: 

  • wcielanie się w role nauczyciela,
  • ćwiczenia w parach/grupie,
  • tworzenie projektów w zespole,
  • ćwiczenia kształtujące empatię.

Ostatnim omawianym typem inteligencji jest inteligencja intrapersonalna. Związana jest ona z poczuciem tożsamości i samooceną, co może bezpośrednio wpływać na powodzenie w życiu. Każde dziecko jest wyjątkowo, a dając mu poczucie akceptacji, wzmacniamy jednocześnie jego poczucie własnej wartości. Takie osoby łatwiej podejmują wyzwania, lepiej znoszą porażki i szybciej przyswajają nową wiedzę. Ćwiczenia angażujące ten typ inteligencji to np.:

  • odczytywanie wierszyków ortograficznych z odpowiednim zabarwieniem emocjonalnym,
  • ćwiczenia podnoszące poczucie własnej wartości,
  • ćwiczenia ułatwiające samopoznanie

Są to tylko przykłady wielu ćwiczeń pobudzających różne rodzaje inteligencji. Pokazują one jak wielowymiarowy może być proces nauczania poprawnej pisowni. Dzięki nowym pomysłom nauka ortografii może stać się o wiele ciekawszym i lubianym zajęciem.

dziewczynka na żółtym tle

Szczegóły kursu:

  • Spotkania raz w tygodniu po 75 minut
  • 30 zajęć w roku szkolnym
  • Maksymalna ilość osób w grupie: 12

Metody nauki:

  • Angażowanie emocji
  • Synchroniczne wykorzystywanie obu półkul mózgowych
  • Polisensoryczność
  • Mnemotechniki
  • Siedem ortograficznych wypraw, czyli inteligencje wielorakie na ortograficznych szlakach pamięciowych

zestaw oon

jedenPodręcznik do ćwiczeń na pamięć i koncentrację – Neuronek w krainie koncentracji

dwaNeuroortografia – zeszyt ćwiczeń – Neuronek na ortograficznych szlakach (pamięciowych)

trzyNeuroprzewodnik po metodzie

czteryKsiążka do ćwiczeń na podniesienie tempa

pięćWebinary dla rodziców

sześćKostki

siedemTorba